Çocuklarda diş çürüğünün ülkemizde ve dünyada yaygın görülen bir hastalık olduğunu söyleyen Prof. Dr. Senem Selvi Kuvvetli, “Türkiye Ağız ve Diş Sıhhati Profili Araştırma Raporu’na nazaran 5 yaşındaki çocuklarda en az bir adet diş çürüğü varlığı yaklaşık yüzde 65 oranında. Şayet, 6 yaş öncesinde süt dişlerindeki çürük lezyonları tedavi edilmezse, ağız içerisindeki bakterilerin sayısı azaltılamadığı için bu bir enfeksiyon hastalığı üzere ilerliyor ve yerine gelen dişlerin çürümesine neden olabiliyor” dedi.
Türk Pedodonti Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Senem Selvi Kuvvetli, Ağız Diş Sıhhati Haftası’nda çocuk ağız ve diş sıhhatine dikkat çekti. Prof. Dr. Kuvvetli, “Aileler bebeklerini nasıl bir pediatriste, çocuk sıhhati uzmanına götürüp her ay kilo, beslenme, aşı üzere takiplerini yaptırıyorsa çocuk diş tabiplerine (pedodontistler) de mümkün olduğu kadar erken gitmelerini istiyoruz” diye konuştu.
Çocuklarda diş çürüğünün tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de çok sık ve yaygın görülen bir hastalık olduğunu belirten Prof. Dr. Senem Selvi Kuvvetli, “Diş çürüğü dünya tarihindeki en eski ve en yaygın kronik enfeksiyon hastalıklarından biridir” tabirini kullandı. 2018 yılında Sıhhat Bakanlığı’nın denetiminde yapılmış olan bir çalışma sonucunda Türkiye Ağız ve Diş Sıhhati Profili Araştırma Raporu yayınlandı. Rapora ait bilgi veren Prof. Dr. Kuvvetli, şunları kaydetti:
“Bu rapora nazaran, 5 yaşındaki çocuklarda, en az bir adet diş çürüğü varlığı oranı yaklaşık yüzde 65. Ortalama olarak hesaplandığında, 5 yaşındaki çocuklarımızın ağzında çürükten etkilenmiş 3,5’in üzerinde diş olduğu belirlendi. Ayrıyeten tıpkı çalışmada 12 yaş kümesi da değerlendirildi. 12 yaş, artık süt dişlerin değişip daima dişlerin geldiği bir devir. Bu yaş kümesindeki çocukların yaklaşık yüzde 50’sinde en az bir diş çürüğü olduğu ve ortalama 2 civarında çürükten etkilenmiş diş varlığı saptandı. Bunlar dünya geneline nazaran yüksek sayılar lakin elbette dünyanın birçok ülkesinde de diş çürüğü yaygın bir sıhhat sorunu olmaya devam ediyor.”
Çocuk yaş kümesinin 0-18 olarak tanımlandığını anımsatarak kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Çocuk diş hekimliğinde yaş kümelerini çocuklar, ergenler ve genç erişkinler olarak sınıflamak daha gerçek. 6 yaş öncesinde erken çocukluk devri, 6 yaş ile 12 yaş ortası okul çağı, 12 yaş sonrası devirleri de ergenlik ve genç erişkinlik olarak ayırıyoruz. Zira hepsinin farklı özellikleri var. Diş çürüğü her periyotta görülebilir lakin bilhassa erken çocukluk periyodunda görülen yaygın çürükler kıymetli bir sıhhat sorunu. Bu hususla ilgili de çocuk diş doktorları (pedodontistler) olarak tedbirler alınması gerektiğini düşünüyoruz.”
“DİŞ ÇÜRÜĞÜNÜ AĞIZDAKİ BAKTERİLER BAŞLATIYOR VE İLERLETİYOR”
Diş çürüğüne neden olan bakterilerin karyojenik bakteriler olduğunu kaydeden Prof. Dr. Senem Selvi Kuvvetli, şöyle devam etti:
“Diş çürüğünü oluşturan, ağızdaki şekerleri fermente ederek yan eser olarak çeşitli asitler ortaya çıkarabilen ve ortamın pH istikrarını bozabilen bir kadro bakteriler var. Bu bakteriler, beslenmeyle alınan şekerlerle birleştirildiğinde ve muhakkak bir vakit içerisinde bir ortada bulunduğunda diş çürüklerinin başlamasına neden oluyor. Bu diş çürüğünün genel oluşum düzeneğidir. Küçük çocuklara baktığımızda da bilhassa gece beslenmesi, beslenme hedefiyle olmayan fakat uzun sürdürülebilen bir ekip emme alışkanlıkları, dişler sürdükten sonra çok uzun mühlet isteğe bağlı anne sütü verilmesi, çocuğun gece biberonla yatağa yatırılması, biberonun içerisindeki süte şeker ve bal katılması üzere alışkanlıklar, bu bakterilerin şekerle bir ortada bulunma mühletini uzatıyor. Bu ortada gece metabolizma yavaşladığı için tükürük akışı azalıyor ve çürük oluşması daha kolay hale geliyor. Ağız içerisinde diş çürüğünü başlatan bakteriler olduğu üzere bu çürükleri ilerletebilen bakteriler de var. Bir çürük, iki çürük var derken bakıyoruz ki bütün dişlere yayılan bir durum gelişmiş. Şayet 6 yaş öncesinde diş çürükleri tedavi edilmezse, ağız içerisindeki bakterilerin sayısı azaltılamadığı için bir enfeksiyon hastalığı üzere ilerliyor ve yeni gelen kalıcı dişlerin çürümesine neden olabiliyor. Bu nedenle de, o yaş kümesindeki çocukların dişlerinin tedavi edilmesi epey kıymetli.”
Çocukların birinci diş muayenesinin kesinlikle erken yaptırılması gerektiğini lisana getiren Prof. Dr. Kuvvetli, şunları kaydetti:
“Aileler bebeklerini nasıl bir pediatriste, çocuk sıhhati uzmanına götürüp her ay kilo, beslenme, aşı üzere takiplerini yaptırıyorsa diş doktorlarına de mümkün olduğu kadar erken gitmelerini istiyoruz. Birinci diş muayenesi için en uygun vakit birinci süt dişinin sürmesini izleyen aylarda ve bebek bir yaşına gelene kadar olan devir. Memleketler arası Çocuk Diş Tabipleri Birliği, Avrupa Çocuk Diş Hekimliği Akademisi ve Türk Pedodonti Derneği’nin görüş birliğinde olduğu bir nokta var. Dişlerin sürmesini takiben yaklaşık 2 yaşına kadar olan periyotta, en az 1000 ppm florürlü, pirinç tanesi büyüklüğünde diş macunu sürüntü formunda, diş fırçası üzerinde kullanılarak çocukların dişleri anne ya da baba tarafından fırçalanmalı. Bu bahis biraz atlanıyor.”
İnce motor marifet isteyen diş fırçalama aksiyonunun, 8-9 yaşından küçük çocuklarda tam manasıyla olması gerektiği üzere gerçekleştirilemediğine de işaret eden Prof. Dr. Kuvvetli, “O nedenle 6 yaşından küçük çocukların dişleri ebeveynleri yahut bakım veren kişi tarafından fırçalanmalı, ondan sonraki devirde de çocuk tekrar bu bireylerin nezareti altında dişlerini fırçalamalı. Gerçek diş fırçalama uygulamaları ile ilgili en hakikat bilgileri almak için de tekrar erken periyotta bir çocuk diş tabibine başvurulması çok kıymetli. Gece yatmadan evvel ve gün içindeki bir öğünden sonra olmak üzere, günde iki kere dişlerin yaşa uygun konsantrasyonda ve ölçüde florürlü diş macunu ile fırçalanmasını öneriyoruz” diye konuştu.
Kronik sistemik hastalığı olan, özel ihtiyaçlı çocuklara da değinen Prof. Dr. Kuvvetli, “Astım, bronşit hastalığı olan, alerjik durumu nedeniyle ağız teneffüsü yapan, dudak damak yarığıyla doğmuş, kistik fibrosiz ve diyabet üzere bir grup sistemik hastalıkları nedeniyle diş çürüğü riski altında olan çocukların hakikat beslenme ve yanlışsız bakım alışkanlıklarını edinmiş olmaları gerekiyor. O nedenle bizler bu bilgilendirmeleri yapabilmek için çocuklarımızı ve ailelerini mümkün olduğunca erken görmek istiyoruz” diye konuştu.
