Geçen yıl 74 lira olarak açıklanan alım fiyatı bu dönem 295 liraya yükselen zeytinyağı, 315 liradan raflara girdi. Fiyatların 500 lirayı aşabileceği belirtiliyor. Husus ile ilgili TARİŞ’ten açıklama geldi. Pekala, en sağlıklı zeytin yağı hangisi, riviera mı sızma mı tercih edilmeli? Fiyatlar neden bu kadar kıymetli? Sputnik’in derlemesinde.
Geçen yıl gerek fiyat, gerekse rekolte anlamında altın sezonunu yaşayan zeytinyağında, bu dönem ciddi bir rekolte düşüşü bekleniyor. Hem düşük üretim, hem yüksek enflasyon, hem de dünya fiyatlarının etkisiyle zeytinyağı fiyatlarında büyük bir artış olacağını belirten dal temsilcileri, geçen yıl bu vakitler 115 TL dolayında olan 1 litre perakende zeytinyağı fiyatının şu an 300 TL’yi aştığını, bunun 600 TL’ye kadar çıkabileceğini lisana getirdi.
Geçen yıl dünyanın en büyük zeytinyağı üreticileri olan İspanya ve İtalya’da kuraklık nedeniyle rekoltenin yarıdan fazla düştüğünü, buna rağmen Türkiye’nin tarihinin en yüksek rekoltesine ulaştığını hatırlatan Aydın Ticaret Borsası İdare Heyeti Lideri Fevzi Çondur, “Bu yıl dünya rekoltesi yanında Türkiye’de de rekolte gerileyecek. Buna rağmen zeytinyağına talebin artmaya devam etmesi fiyatları üst çekiyor. Tariş 0,3-0,5 asit zeytinyağı alım fiyatını 295 TL olarak açıkladı. Bu da perakende fiyatının artacağını gösteriyor. Beklentimiz zeytinyağı perakende fiyatlarının 320 TL’nin altında olmayacağı istikametinde. Geçen yıl bu vakitler zeytinyağı perakende fiyatı 115 TL idi” diye konuştu.
‘Zeytinde yok yılı olduğu için perakende fiyatları önümüzdeki aylarda daha da artabilir’
İzmir Ticaret Borsası Meclis Üyesi Mehmet Alp ise Tariş’in beklentilerin üzerinde fiyat açıklamasının piyasa fiyatlarını tetiklemek hedefiyle değil, eserin şu anda piyasada az bulunması nedeniyle olduğunu anlatarak, “Üretici de açıklanan bu fiyatlardan şad. Güneyde sızma zeytinyağının perakende fiyatları 280-300 TL ortasında. Kuzey bölgelerinde ise bu sayı 400 TL’ye yaklaşıyor. Zeytinde yok yılı olduğu için perakende fiyatları önümüzdeki aylarda daha da artabilir” dedi.
‘Perakende fiyat şu an 400 TL civarında, bu darlık sürerse 500-600 TL düzeylerinde seyir edecek’
Tariş’in açıkladığı fiyatın geçen yılın yüzde 300’üne denk geldiğini belirten Edremit Körfezi Zeytin ve Zeytinyağı Üreticileri Federasyonu Lideri Mehmet Hakkı Semercioğlu, “Dünya fiyatlarına baktığımızda bu son derece olağan. Bugün İspanya’daki raf fiyatlarının yaklaşık 10-15 Euro olduğunu görüyoruz. 2023-2024 dönemine girdik. Ulusal Zeytin Zeytinyağı Konseyi’nin (UZZK) belirttiği üzere Türkiye’de bir evvelki yıla nazaran yaklaşık yüzde 60-65 civarında eser azlığı var. Üstelik kalite de evvelki yıllara nazaran çok daha düşük. Hem güzel yağ az, hem de üretim az. Fiyatlar artmaya devam ederse tüketicimizi kaybedeceğiz. Perakende fiyat şu an 400 TL civarında, bu darlık sürerse 500-600 TL düzeylerinde seyir edecek. Bu da biz üreticileri tüketicilerinden koparır. 1,8 kilograma çıkan Türkiye’nin kişi başı zeytinyağı tüketimi kıymetli ölçüde azalır. Bu da önümüzdeki yıllarda bölüm için tehlike arz eder. Yıllarca zeytinyağı üreticisi eserini pahasının altında sattı. Tek deva hükümetin sübvanse etmesi. Tüketimdeki azalış bu halde durur” görüşünü savundu.
Marmarabirlik’te 5 litresi 1550 TL’den satıyor
Marmara Zeytin Tarım Satış Kooperatifl eri Birliği’nin (Marmarabirlik) 2023-2024 iş yılında geçerli olacak zeytin alım fiyatlarını açıklamasının akabinde hasat da başladı. Geçen yıl olduğu üzere bu kampanya devrinde de kota uygulaması yapmayan Marmarabirlik, barem dışı kalan yağlık zeytin alım fiyatını da 45 lira olarak açıkladı. Bölgedeki hasatta son yıllara oranla düşük rekolte beklentisi, yağlık zeytin ve zeytinyağı fiyatlarını da etkiledi. Şu anda 1 litre natürel sızma zeytinyağını 315 TL’den ambalajlı olarak satışa sunan Marmarabirlik, birebir eserin 5 litrelik teneke kutulu halini ise 1550 TL’den satıyor.
‘Sızma almaya gücü yetmeyen tüketiciler riviera yahut rafine zeytinyağı tüketebilir’
Bu yıl Tariş’in zeytinyağı alım fiyatını kilogram başına 295 TL olarak belirlemesi sonrası perakende fiyatların geleceği düzey telaş yaratmıştı. Yeni hasat eserler sonrası bir litre zeytinyağının 400 liradan başlayacak olmasına yönelik telaşların akabinde açıklama yapan TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Lideri Hilmi Sürek, “165 liraya da zeytinyağı var” açıklamasında bulundu.
Sürek, alım fiyatlarının, 30 kooperatiften gelen piyasa fiyatları, eser rekoltesi, üretici ortaklarının rekolte taahhüt ölçüleri, eserin kalite durumu, stok ölçüsü, satış gayeleri, yurt dışı piyasa bilgileri ve rekolteleri, eser bedeli ödeme vadesi dikkate alınarak belirlendiği bilgisini verdi.
“Tüketici ekonomik durumuna nazaran zeytinyağı yiyebilecektir” diyen Sürek, “Tüketici için tek bir zeytinyağı yoktur. Mevcut durumda çeşitli sınıflarda uygun fiyatlarla zeytinyağı bulunmaktadır. Sızma almaya gücü yetmeyen tüketiciler riviera yahut rafine zeytinyağı tüketebilecektir” diye konuştu.
Riviera zeytinyağı nedir?
Sızma zeytinyağı için zeytin ezilme ve parçalanma üzere kimi süreçler görür. Riviera ise rafine zeytinyağının ısıtılıp kimyasal süreçlerle temizlenmesi ve natürel yağ ile karıştırılmasıyla elde edilir.
Riviera ve sızma zeytinyağı ortasındaki fark nedir?
Natürel sızma zeytinyağı kısımlardan toplanan zeytin meyvesinden üretilir. Riviera zeytinyağı ise ağacın tabanına düşen zeytinlerden üretilir.
En sağlıklı zeytinyağı hangisi?
Uzmanlar en sağlıklı zeytinyağının katiyen ‘erken hasat soğuk sıkım saf sızma zeytinyağı’ olduğunu belirtiyor. Besin bedelinin azamî düzeyde olduğu sızma zeytinyağında yüksek oranda polifenol, aromatik bileşen, antioksidan bulunuyor. Bununla birlikte öteki yağlara kıyasla zeytinyağına acı tadını veren ‘oleuropein’ unsuru istikametinden de varlıklı.
