Türkiye’de en sık görülen obsesyon ve kompulsiyon tiplerine bakıldığında, “bulaşma obsesyonu”nun yüzde 45-55 oranıyla birinci sırada yer aldığını tabir eden Psikolog Tansel Tara Çapar, bu obsesyonda kişinin, vücuduna kir, mikrop, toz, gaita, idrar, zehirler, kimyasal hususlar vb. şeyler bulaşacağına ait kaygılandığını vurguladı.
Psikolog Tansel Tara Çapar, obsesif kompulsif bozukluk (OKB) durumunun hastalarda gerilim oluşturan “obsesyonlar” yani takıntılı kanılar ve bu obsesyonlar sonucunda oluşan tasayı azaltmak için yapılan birtakım davranışlar yani “kompulsiyonlar” manasına geldiğini söyledi.
Latincede “obsidere” sözünden gelen obsesyon sözcüğünün; huzursuz etmek, rahat vermemek, bunaltmak, sıkıştırmak manasını taşıdığını belirten Psikolog Çapar, bu takıntıların “Yanlış olduğunu bildiğimiz halde başımızdan atamadığımız, mantık ve muhakeme ile uzaklaştırılamayan, istek edilmeyen saplantı halindeki fikirler” olduğunu söz etti.
Obsesyon yani saplantı halinin, kişinin iradesi dışında gelen, kişiyi huzursuz eden, şuurlu bir biçimde kovulamayan, benliğine yabancı, yineleyen niyet, hayal ya da dürtüler olduğunu anlatan Psikolog Çapar, “Kişi obsesyonların kendi zihninin bir eseri olduğunun farkındadır. Kompulsiyon yani zorlantı, obsesyonları dindirmek için yapılan, irade dışı yinelenen davranış ve zihinsel aksiyonlardır. Kompulsiyonlar öncelikle obsesyonların var ettiği rahatsızlığı azaltmak için ortaya çıkar ama bu durum denetlenemez seviyeye ulaşır ise yinelenen davranış ve zihinsel aksiyonların kendisi zahmet oluşturmaya başlar. Obsesyonun şahısta oluşturduğu tansiyon, kompulsiyonun yerine getirilmesi ile hafifler. Kompulsiyonlar hastayı yorgun düşürebilir” diye konuştu.
“OCAĞI, KAPIYI, KİLİDİ TEKRAR TEKRAR DENETİM ETMEK İSTERLER”
Türkiye’de en sık görülen obsesyon ve kompulsiyon tiplerine bakıldığında, bulaşma obsesyonun yüzde 45-55 oranında tespit edildiğine dikkat çeken Çapar, “bulaşma obsesyonu ve paklık kompulsiyonunda” kişinin, vücuduna kir, mikrop, toz, gaita, idrar, zehirler, kimyasal hususlar vb. şeyler bulaşacağına ait kaygılandığını söyledi. Bu obsesyonların oluşturduğu düşünceyi gidermek için yaptığı bir kadro davranışlar bulunduğundan bahseden Psikolog Çapar, “Örneğin; dışarıdan yemek yerse zehirleneceğini düşünen birey dışarıda yemek yemiyordur zira dışarıda yapılan yemeklere ne koydukları belirli değildir, zehirlidir. Kuşku obsesyonu ve denetim kompulsiyonunda kişi ocağı, kapıyı, kilit üzere objelerin açık olabileceğinden, prize takılı kalmış objelerin olabileceğinden ötürü kuşku duymaktadır. Bu kuşkudan ötürü emin olabilmek ismine tekrar tekrar denetim etme davranışında bulunur. Araştırmalarda bu obsesyonun görülme sıklığı yüzde 23 olarak belirtilmiştir” dedi.
“EŞYALARI ATAMAMAK, BİRİKTİRMEK DE OBSESYON OLABİLİR”
Bunu çoklukla denetim etme kompulsiyonunun izlediğini belirten Psikolog Çapar, “Simetri/düzen obsesyon ve kompulsiyonları” durumunda şahısların tüm hayatlarında nizam ve simetri gereksinimlerinin hakim olduğunu anlattı. Simetri-düzen obsesyonu olan şahısların, objelerin belirledikleri nizamı bozulduğu vakit bir aksiyona başlamakta zorlandıklarını aktaran Psikolog Çapar, şunları tabir etti:
“
“TEDAVİ EDİLMEZSE KRONİKLEŞİR”
Psikolog Çapar, obsesif kompulsif bozukluğun çoklukla süreğen ve dönemsel alevlenmelerle ortaya çıktığına değinerek, bu hastalığın tedavi edilmedikçe kronikleşen ve fonksiyonelliği bozan bir hastalık olduğunu lisana getirdi.
OKB tedavisinde kullanılan pek çok usul bulunduğunu ve bu yollardan birinin Bilişsel Davranışçı Terapi ile Maruz Bırakma ve Reaksiyon Tedbire (ERP) olduğunu söyleyen Çapar, “Bu usul, OKB tedavisinde en tesirli ruhsal tedavi sistemleri ortasındadır. Birçok bileşeni içerisinde barındıran BDT’de en kıymetli tedavi tekniklerinden birisi olan maruz bırakma ve karşılık tedbire bir tarafıyla hastayı yüzleştirirken başka tarafıyla kaçınılan davranışı önlemeyi emeller. Birçok araştırmanın sonucuna bakıldığında, BDT’nin OKB tedavisinde semptomların azalmasını sağladığı ve tedavi sonrasında da tesirinin sürdüğü görülmüştür” dedi.
