Moody’s, Hamas’la savaşın İsrail iktisadına verdiği önemli ziyanları raporladı. Kredi derecelendirme kuruluşuna nazaran ülke, Gazze’deki askeri harekata günde en az 270 milyon dolar harcıyor.
Derecelendirme kuruluşu Moody’s, İsrail Maliye Bakanlığı’nın varsayımlarına dayanan bir raporda, Hamas’la yapılan savaşın İsrail’e günde en az 269 milyon dolara mal olduğunu ve ülke iktisadına evvelki çatışmalardan daha fazla ziyan vermesinin beklendiğini söyledi.
Moody’s’in bu haftaki raporunda Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü’nün (INSS) bilgilerine dayandırılarak yapılan açıklamaya nazaran, savaşın genel maliyeti 200 milyar şekele (53,5 milyar dolar) ulaşabiliyor. Bu da ülke GSYİH’sinin neredeyse yüzde 10’una tekabül ediyor ve İsrail’in ekonomik geleceğini tehdit ediyor.
Moody’s kıdemli lider yardımcısı Kathrin Muehlbronner, “Ekonomiye verilecek rastgele bir zararın ciddiyeti, büyük ölçüde askeri çatışmanın uzunluğuna bağlı olacak, birebir vakitte İsrail’in iç güvenlik durumuyla ilgili uzun vadeli beklentilere de bağlı olacak” dedi.
DAHA EVVELKİLERE BENZEMEYECEK
Ekonomistler, İsrail açısından ekonomik şokun büyük kısmının yatırımların azalması, işgücü piyasasındaki aksaklıklar ve yavaşlayan üretkenlik büyümesinden kaynaklanacağı konusunda uyarıyor.
Muehlbronner, “Belirsizlik çok yüksek kalsa da, ekonomi üzerindeki tesirin daha evvelki askeri çatışma ve şiddet olaylarına nazaran daha şiddetli olabileceğine inanıyoruz” diye ekledi.
Moody’s’e nazaran İsrail’in mali yükü, GSYİH’nın yüzde 1,3’ü. Bu boyut, 2014’teki Hami Çizgi yahut 2006’daki 34 gün süren ve yaklaşık 2,5 milyar dolarlık direkt maliyete yol açan İkinci Lübnan Savaşı üzere evvelki askeri operasyonlardan çok daha yüksek olacak.
2024’TE DARALMA KAPIDA
Yaklaşan ekonomik gerileme, Moody’s’in İsrail iktisadına yönelik büyüme varsayımını daha evvel beklenen yüzde 3’ten bu yıl yüzde 2,4’e düşürmesine neden oldu. Derecelendirme kuruluşu, karamsar 2024 görünümünde GSYİH’nın yaklaşık yüzde 1,5 oranında daralacağını öngörüyor.
İsrail’in A1 kredi notunu mümkün bir not indirimi için incelemeye alan kurum ayrıyeten, uzayan bir çatışmanın hükümeti savunmaya, askere alınan binlerce yedek askerin maaşları da dahil olmak üzere milyarlarca şekel harcamaya zorlayabileceğini de öngördü. Büyük harcamalar tıpkı vakitte savaştan etkilenen işletmelerin tazminatı ve harap olmuş toplulukların tekrar inşası için finansmanı da içerecek.
Bu ortada, savaş sırasında İsrail’in işgücünün yaklaşık yüzde 18’inin yokluğu nedeniyle, öbür talep faktörlerinin yanı sıra tüketim de süratle düşerken, başta vergi geliri olmak üzere devlet gelirleri de düşmeye devam edecek.
