Son yıllarda Avrupa Birliği (AB), enerji arz güvenliği konusunu en önemli önceliklerinden biri haline getirdi. Bu bağlamda, doğalgaz ithalatına ilişkin politikalarında önemli bir değişim yaşandı. AB, Rusya’dan bağımsızlaşmak ve alternatif tedarik kaynakları bulmak için adımlar atıyor.
2023 Avrupa Komisyonu raporuna göre, AB’nin doğalgaz ithalatı 2023’te yaklaşık 290 milyar metreküpe geriledi. Bu, 2021’deki 336 milyar metreküplük ithalat miktarına göre gözle görülür bir düşüş anlamına geliyor. Aynı dönemde AB’nin doğalgaz tüketimi de önemli ölçüde azaldı ve 2021’deki 413 milyar metreküpten yaklaşık 330 milyar metreküpe geriledi.
AB’nin doğalgaz tüketimindeki düşüşe, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Moskova’ya karşı sergilenen kolektif karşıtlık ve mevsim sıcaklıklarının normalin üstünde seyretmesi katkıda bulundu.
AB’nin doğalgaz ithalatında Norveç ve ABD gibi alternatif tedarikçiler öne çıkarken, Rusya’nın payı azaldı. 2023’te AB’nin Norveç’ten ve ABD’den yaptığı ithalat sırasıyla 87,8 milyar ve 56,3 milyar metreküp olarak kaydedildi. Öte yandan, Rusya’dan yapılan ithalat miktarı 42,9 milyar metreküpe geriledi. Bu, 2021’de 150,2 milyar metreküp olan ithalat miktarına göre yaklaşık %72’lik bir düşüşe işaret ediyor.
AB ülkeleri, Rusya’ya alternatif kaynaklar arama çabalarında Azerbaycan’a yöneldi. 2023’te Azerbaycan’dan yapılan doğalgaz ithalatı, 2021’deki 8 milyar metreküpten 11 milyar metreküpe yükseldi. Böylece, Azerbaycan’ın AB’nin doğalgaz ithalatındaki payı da %3’ten %7’ye çıktı.
İngiltere, AB’nin Rus gazından uzaklaşmasına yardımcı olmakta önemli bir rol üstlendi. 2023’te İngiltere, AB’ye 17 milyar metreküp doğalgaz göndererek ithalatın yaklaşık %10’unu karşıladı.
AB, doğalgaz arz güvenliğini sağlamak için LNG ithalatını da artırdı. 2023’te AB’nin LNG ithalatı 2021’deki 68 milyar metreküpten 121 milyar metreküpe yükseldi. Fransa, İspanya ve Hollanda, AB’nin en büyük LNG ithalatçıları oldu.
Türkiye, AB’nin enerji arz güvenliğine katkıda bulunma potansiyeline sahip olarak öne çıkıyor. Türkiye’nin Azerbaycan gazını taşıyan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP), AB’nin Rusya’dan bağımsızlaşma hedeflerini destekliyor. Ayrıca Türkiye, “doğalgazda merkez” bir ülke olma hedefi doğrultusunda çalışmalarını sürdürüyor.
AB, Rusya’dan bağımsızlaşmak ve enerji arz güvenliğini sağlamak için doğalgaz ithalat politikalarında önemli değişiklikler yaptı. Alternatif tedarikçilere yönelim ve LNG ithalatındaki artış, bu hedeflerin gerçekleştirilmesinde etkili oldu. Türkiye’nin konumu ve Azerbaycan gazını AB’ye iletmedeki rolü de gelecekte önemli bir faktör olmaya devam edecektir.
